Burgerschap is geen apart vak, het is je dagelijkse lespraktijk

Als we denken aan burgerschap in het onderwijs, zien we al snel een extra vak op het rooster voor ons. Nog een les erbij, nog een thema dat aandacht vraagt. Maar burgerschap hoeft geen los programma te zijn. Sterker nog, het werkt beter als het geen opzichzelfstaand iets is, maar verweven zit in wat je elke dag al doet. 

Goed om te weten: vanaf 2027 is burgerschap basisvaardigheid nummer drie, dus extra belangrijk om een goede aanpak te hebben. Daar kunnen wij je bij helpen. :)

Van vage kaders naar concrete stappen

Veel scholen krijgen een herstelopdracht op burgerschap van de Onderwijsinspectie. Dat is niet gek. Burgerschap kan voelen als vanzelfsprekend, je doet er al iets mee, maar het staat niet altijd scherp op de agenda of het is onvoldoende expliciet gemaakt. Er zijn geen harde kaders en dat maakt het lastig om te laten zien wat je precies doet. Juist daarom helpt het om burgerschap zichtbaar en aantoonbaar te maken in je dagelijkse praktijk. 

Wat is burgerschap eigenlijk

In essentie bereid je kinderen voor om mee te doen in onze democratische samenleving. Ze leren samenleven met mensen die anders denken, verantwoordelijkheid nemen voor zichzelf en de groep, en actief bijdragen aan een fijne, veilige en inclusieve maatschappij. Simpel gezegd, leren samenleven in een diverse wereld.

Gedrag eerst, minder praten, meer doen

Burgerschap klinkt misschien abstract, maar het begint bij iets heel concreets, gedrag. Hoe gaan kinderen met elkaar om? Hoe lossen ze conflicten op?  Voelen ze zich verantwoordelijk voor de sfeer in de groep? Elke keer dat je een klasgesprek voert, samen klassenregels opstelt of reflecteert op hoe de samenwerking ging, werk je aan burgerschapsvorming. Niet via een presentatie over de democratie, maar door kinderen zelf te laten ervaren wat verantwoordelijkheid, respect en inspraak betekenen. Minder praten over goed gedrag, meer doen.

Niet extra, maar structureel

Burgerschap hoeft geen losse module te zijn die je ergens tussendoor propt. Het kan juist rust en structuur geven als je het integreert in bestaande routines. Hier komt HiRO in beeld. Met lessen die draaien om groepsvorming, conflicthantering en samenwerken. En met thema’s als verantwoordelijkheid, respect en inspraak gekoppeld aan herkenbare situaties voor kinderen, van de kring tot het schoolplein.

Een gezamenlijke taal in de school

Wat echt verschil maakt, is wanneer iedereen op school dezelfde waarden uitdraagt. Dan voelen kinderen dat het niet uitmaakt bij wie ze in de klas zitten, de verwachtingen zijn overal gelijk. Zo voorkom je dat burgerschap een tijdelijk projectje wordt dat na een paar weken weer in de kast verdwijnt. HiRO werkt schoolbreed. Leerkrachten spreken dezelfde taal, kinderen herkennen de waarden in elk lokaal en het team staat samen voor een sociaal veilig schoolklimaat. Zo wordt burgerschap iets wat leeft.

Wat doet HiRO al met burgerschap

1. Samenwerken en conflicten oplossen
2. Concentratie: Past strategieën toe om persoonlijke en maatschappelijke doelen te behalen.
3. Zelfbeheersing en weerbaarheid
4. Verantwoordelijkheid nemen: herkennen van problemen en actief handelen voor zichzelf en de samenleving.
5. Je eigen keuzes leren maken

Deze thema’s komen terug in korte, activerende en leuke lessen die aansluiten bij de belevingswereld van kinderen. Voor jou als leerkracht betekent dat duidelijke routines, werkplezier en zichtbare groei in de groep.

Zo helpt HiRO richting inspectie

HiRO maakt zichtbaar wat er al gebeurt en vult aan waar kansen liggen. We koppelen burgerschapsthema’s aan dagelijkse routines in de klas en op het plein. We vertalen jullie schoolvisie naar concrete afspraken en herkenbare werkvormen. We ondersteunen met materialen die je direct kunt inzetten en met reflectiemomenten waarmee je opbrengsten en voorbeelden verzamelt. 

Dus, geen standaardpakket, maar co-creatie. Wij brengen de bouwstenen mee, jullie de context en de nuance. Samen zorgen we dat burgerschap aantoonbaar, zichtbaar en beleefbaar is in de klas.

Wil je weten hoe HiRO aansluit op burgerschap? Leuk! Klik hier, dan houden wij je op de hoogte.

‍